Saturday, August 28, 2010

അങ്ങനെയുമൊരു കാലം വരും

അങ്ങനെയുമൊരു കാലം വരും

Monday, August 16, 2010 (Madhyamam)
ഇടപെടല്‍ / കെ.ഇ.എന്‍

ഒരു ജാതിയില്‍പ്പെട്ടവര്‍ ആ ജാതിയില്‍ മാത്രമായും ഒരു മതത്തില്‍പ്പെട്ടവര്‍ ആ മതത്തില്‍ മാത്രമായും അവസാനിക്കുന്നൊരു കാലം വന്നാല്‍ അതോടെ പൊതുജീവിതം അസാധ്യമാകും. വിമര്‍ശാത്മകമായും യുക്തിപൂര്‍വമായും പരസ്‌പരം ഇടപെടാന്‍ കഴിയുംവിധം മനുഷ്യജീവിതം വിസ്തൃതവും അഗാധവുമാവുമ്പോഴാണ് 'പൊതുജീവിതം' ഓരോ മനുഷ്യന്റെയും ജീവിതത്തിന്റെ പുളകപശ്ചാത്തലമാവുന്നത്.

'പൊതു' എന്നത് ചിലര്‍ തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നതുപോലെ സര്‍വമനുഷ്യരും ഒരുപോലെയാകലോ അദൃശ്യമായ 'അധികാരം' മുഖ്യമാക്കിയ 'പ്രവണത'യെ പേടിച്ച് പിന്തുണക്കലോ അല്ല. മറിച്ച്, സമസ്ത വൈവിധ്യങ്ങള്‍ക്കും ജനാധിപത്യപരമായി വികസിക്കാനുള്ള ഒരന്തരീക്ഷം ഒരുക്കലാണ്. അപരരായി ആരുമില്ലാത്തവിധത്തിലുള്ള ആദര്‍ശാത്മകമായ ഒരവസ്ഥ സാക്ഷാത്കരിക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങളില്‍വെച്ചാണ് 'പൊതുവേദികള്‍' വികസിക്കുന്നത്.

പൊതുവേദികള്‍ പൊളിയുമ്പോള്‍ തല്‍സ്ഥാനത്ത് 'സ്വകാര്യവേദികള്‍' ശക്തിയാര്‍ജിക്കും. അതോടെ 'പൊതുജീവിത'മെന്നത് പോയകാലത്തിന്റെ സ്മരണയോ നാളെ പിറക്കുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കപ്പെടുന്ന ലോകത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സ്വപ്‌നമോ ആയി പരിമിതപ്പെടും. പൊതുവായതൊക്കെയും കൊള്ളരുതാത്തതായും സ്വകാര്യമായതൊക്കെ കൊള്ളാവുന്നതായും തുടര്‍ന്ന് പരസ്യം ചെയ്യപ്പെടും! മനുഷ്യരെന്നത് ജാതി-മതങ്ങള്‍ 'സുരക്ഷിതമാക്കിയ' പരമ്പരാഗത കുടുംബത്തില്‍ ശാശ്വതമായി സൂക്ഷിക്കപ്പെടാനുള്ള ഒരു 'ചരക്കായി' അതോടെ ചുരുങ്ങും. എന്നാല്‍, മനുഷ്യരെന്നത് പണിതീര്‍ന്ന ഒരു 'ചരക്കല്ലെന്നും' പണിതുടര്‍ന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു പ്രക്രിയയാണെന്നും ആഴത്തില്‍ തിരിച്ചറിയുന്ന മുറക്ക് ഓരോ മനുഷ്യനും പുതിയ ഉള്ളടക്കങ്ങള്‍ അനിവാര്യമാക്കുന്ന പുതിയ രൂപങ്ങളെ ആശ്ലേഷിക്കേണ്ടിവരും. 'അറിയാതെ'യാണെങ്കിലും ഒരു ഭാഗത്ത് അത്തരം ഒരവസ്ഥയിലൂടെ കടന്നുപോകുന്ന മനുഷ്യര്‍തന്നെയാണ് മറുഭാഗത്ത് 'അറിഞ്ഞു'കൊണ്ട് അതിനെ പ്രതിരോധിക്കുന്നത്.

നാട്ടില്‍ പരിമിതമായ തോതിലെങ്കിലും 'മനുഷ്യരും' വീട്ടില്‍ പരമാവധി 'മൃഗ'ങ്ങളുമായിത്തീരുന്ന മനുഷ്യരാണ് 'ദുരഭിമാനഹത്യകള്‍ക്ക്' നേതൃത്വം നല്‍കുന്നത്. പരസ്‌പരം അത്രമേല്‍ ഇഷ്ടമാകയാല്‍ ഒന്നിച്ചു ജീവിക്കാന്‍ തീരുമാനിച്ചവരെ ആഭിജാത്യത്തിന്റെ പേരു പറഞ്ഞ് കൊല്ലുന്ന ആഭാസത്തെ സൂചിപ്പിക്കാന്‍ ഇംഗ്ലീഷില്‍ 'ഹോണര്‍ കില്ലിങ്' എന്നും മലയാളത്തില്‍ 'അഭിമാനഹത്യ'യെന്നും ആദ്യം ഒരു ജാള്യതയുമില്ലാതെ പ്രയോഗിച്ചത് വ്യക്തമായ ഒരു പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന്റെ അബോധ അടിസ്ഥാനത്തിലായിരുന്നുവെന്ന് ഇന്ന് തിരിച്ചറിയാന്‍ ഒരുവിധ പ്രയാസവുമില്ല. 'പൊതുജീവിത'ത്തെ ഏതറ്റംവരെയും പ്രതിരോധിക്കുന്ന ഒരു വീട്ടടിമത്തത്തെയാണ് ആ വാക്ക് നിര്‍ലജ്ജം വിളംബരംചെയ്തത്. നമ്മുടെ ബഹുമാനപ്പെട്ട കോടതിപോലും 'അഭിമാനഹത്യ'ക്ക്, കുടുംബാഭിജാത്യത്തിന്റെ പേരില്‍ 'വധശിക്ഷയില്‍' വരെ ഇളവനുവദിച്ചത് അടുത്തകാലത്താണ്. സൂക്ഷ്മാര്‍ഥത്തില്‍, സാധാരണ കൊലക്കുറ്റത്തേക്കാള്‍ അധികം ശിക്ഷ വിധിക്കേണ്ട 'അസാധാരണ കൊലക്കുറ്റം' എന്ന വകുപ്പിലാണ് 'ദുരഭിമാനഹത്യകള്‍' ഉള്‍പ്പെടുത്തപ്പെടേണ്ടത്.

മക്കളെ സ്‌നേഹിക്കുന്ന രക്ഷിതാക്കള്‍തന്നെ ജാതിമാറി മതം മറന്ന് കല്യാണം കഴിച്ചതിന്റെ പേരില്‍ സ്വന്തം മക്കളെ കൊല്ലുമ്പോള്‍, നിരന്തര സാമൂഹികപ്രവര്‍ത്തനങ്ങളിലൂടെ നിലവില്‍ വന്ന 'പൊതുജീവിത'ത്തിനാണ് പരിക്കേല്‍ക്കുന്നത്. ഒരര്‍ഥത്തില്‍ 'സ്വകാര്യവത്കരിക്കപ്പെട്ട' വീട് പരിമിതമായ തോതിലെങ്കിലും 'പൊതുവായി'ത്തീര്‍ന്ന നാടിനെ വളഞ്ഞിട്ട് വേട്ടയാടുന്നതാണ് നാമിപ്പോള്‍ കാണുന്നത്. പൊതുജീവിതത്തിന്റെ പ്രകാശം വന്നുവീഴാത്ത വീടുകളുടെ അന്ധകാരാവൃതമായ പാതാളക്കുഴികളില്‍വെച്ചാണ് 'ദുരഭിമാനഹത്യകള്‍' നടക്കുന്നതെങ്കില്‍, വേണ്ടവിധം വെളിച്ചം വന്നുവീഴാത്ത വീടുകളുടെ നടുത്തളങ്ങളില്‍വെച്ചാണ് 'അകറ്റിനിര്‍ത്തലുകള്‍' ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നത്. വ്യത്യസ്ത മതവിഭാഗങ്ങളില്‍പ്പെട്ടവര്‍ക്ക് സ്വന്തം മതവിശ്വാസങ്ങള്‍ നിര്‍വഹിച്ചും, ഒരു മതത്തിലുംപെടാത്തവര്‍ക്ക് സ്വന്തം മതരഹിതത്വമനുസരിച്ചും ഒരേ വീട്ടില്‍ കഴിയാനാവാത്തവിധം നമ്മുടെ വീടുകള്‍ ചെറുതാവുന്നത് പൊതുജീവിതത്തിലേക്ക് പ്രവേശിക്കാനാവാത്ത ഒരു ജനതയുടെ പാപ്പരത്വത്തെത്തന്നെയാണ് കൃത്യമായും വെളിപ്പെടുത്തുന്നത്. പരസ്‌പരം ദ്രോഹിക്കുന്നവരെ പിന്തുണക്കുകയും പരസ്‌പരം സ്‌നേഹിക്കുന്നവരെ ദ്രോഹിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സങ്കുചിതത്വത്തെ 'മത തത്ത്വശാസ്ത്രങ്ങള്‍ക്ക്' എങ്ങനെ സ്വാഗതം ചെയ്യാന്‍ കഴിയും? ഹിന്ദുവാകേണ്ടതും മുസ്‌ലിമാകേണ്ടതും ആദ്യമായും അവസാനമായും മനുഷ്യരായ 'നമ്മള്‍' ആണെന്നുള്ളത് ആരും മറക്കരുത്.

നവോത്ഥാന കാഴ്ചപ്പാടനുസരിച്ചല്ല ഇന്നധികം കല്യാണങ്ങളും നടക്കുന്നത് എന്നതിനാല്‍, 'കല്യാണ'ങ്ങളില്‍നിന്ന് നിരന്തരം വിട്ടുനില്‍ക്കുന്ന ഒരാളെന്നനിലയില്‍, ഇന്നലെ ഒരു 'വേറിട്ട കല്യാണത്തില്‍' പങ്കെടുത്തപ്പോഴുണ്ടായ ആഹ്ലാദം പങ്കുവെക്കാനാണ് ഇത്രയും എഴുതിയത്. ബിനോയ് വിശ്വത്തിന്റെ മകള്‍ രശ്മിയും പേരാമ്പ്ര കുട്ടോത്ത് പൂളക്കൂല്‍ അഹമ്മദിന്റെ മകന്‍ ഷംസുദ്ദീനും തമ്മിലെ വിവാഹമാണ് ഒരാര്‍ഭാടവുമില്ലാതെ, സ്‌പെഷല്‍ മാരേജ് ആക്ട്പ്രകാരം, കഴിഞ്ഞദിവസം നടന്നത്. ബിനോയ് വിശ്വം ഇപ്പോള്‍ മന്ത്രിയായതുകൊണ്ടാവണം മാധ്യമപ്രവര്‍ത്തകര്‍ തിരുവനന്തപുരത്തെ പട്ടം രജിസ്‌ട്രോഫിസില്‍ തടിച്ചുകൂടിയത്. അവരോട് ബിനോയ് വിശ്വം പറഞ്ഞ നാലേ നാല് വാചകങ്ങള്‍ ഈ കുറിപ്പെഴുതുമ്പോഴും മനസ്സിലൊരു കുളിരായി പെയ്തിറങ്ങുകയാണ്: 'ഞാനൊരു കമ്യൂണിസ്റ്റാണ്. ഇവര്‍ക്കു തമ്മില്‍ ഇഷ്ടമാണ്. എന്റെ പാര്‍ട്ടിക്കും സമ്മതമാണ്...' ആ കല്യാണത്തെപ്പോലെ ലളിതമായ വാക്കുകള്‍ പക്ഷേ, 'അഗാധ'മായ അന്വേഷണങ്ങളുടെയും ആവിഷ്‌കാരമാവുകയായിരുന്നു. ചുരുങ്ങിയത് അവിടെ കൂടിയിരുന്നവരെങ്കിലും അപ്പോള്‍ ഇങ്ങനെ ആഗ്രഹിച്ചുപോയിട്ടുണ്ടാവും, 'നമുക്കിങ്ങനെ കുറെ കമ്യൂണിസ്റ്റുകാര്‍'കൂടി ഉണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍ എന്ന്! ഒരു വീട്ടില്‍ വിവിധ പാര്‍ട്ടികളില്‍പ്പെട്ടവരെന്നപോലെ വിവിധ മതങ്ങളില്‍പ്പെട്ടവരും ഒരു മതത്തിലും പെടാത്തവരും സ്‌നേഹപൂര്‍വം ജീവിക്കുക, എല്ലാ ആരാധനാലയങ്ങളും എല്ലാവര്‍ക്കും ഒത്തുകൂടാന്‍ കഴിയുന്നതാവുക, എല്ലാ ഉല്‍സവങ്ങളും എല്ലാവര്‍ക്കും ആഘോഷിക്കാനാവുക, എല്ലാവര്‍ക്കുമൊപ്പം കഴിയുമ്പോള്‍തന്നെ സ്വന്തം വിശ്വാസപ്രമാണങ്ങള്‍ കാത്തുസൂക്ഷിക്കാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം ഓരോരുത്തര്‍ക്കും ലഭ്യമാവുക... ഇങ്ങനെയുള്ള ഒരു കാലം വരും. രശ്മിയുടെയും ഷംസുദ്ദീന്റെയും കണ്ണുകളില്‍ ആ കാലമാണ് തിളങ്ങുന്നത്. അന്ന്, അഭിമാനഹത്യകളുണ്ടാവില്ല. അഭിമാനഹസ്തദാനങ്ങളും അഭിമാന ആശ്ലേഷങ്ങളും ഉണ്ടാവും.

No comments:

ഇനം

മാധ്യമം (35) CPM (29) VS (28) HMT (26) HMT-മാതൃഭൂമി (24) മാതൃഭൂമി (19) മനോരമ (17) മംഗളം (16) SEZ (14) ലാവ്‌ലിന്‍ (13) ലോട്ടറി വിവാദം (13) പിണറായി (9) ലാവലിന്‍ (8) MetroVaartha-VS (7) ഒഞ്ചിയം (7) ടിപി ചന്ദ്രശേഖരന്‍ (7) എം. ജയചന്ദ്രന്‍ (6) ലാവ്‌ലിന്‍ CPM (6) ലാവ്‌ലിന്‍-മാതൃഭൂമി (6) സ്മാര്‍ട്ട്‌സിറ്റി (6) ഇന്ദു (5) സിപിഎം (5) Revolutionary Marxist Party (4) ആണവക്കരാര്‍ (4) ആലുവാപ്പുഴ (4) ദേശാഭിമാനി ലേഖനം (4) നിധി (4) ലാവലിൻ രേഖകൾ (4) ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം (4) സുഭാഷ് (4) HMT-സി.പി.ഐ (3) LDF (3) Wikileaks (3) Wikileaks-Kerala (3) smartcity (3) ആണവക്കച്ചവടം (3) ആണവക്കരാർ (3) കോണ്‍ഗ്രസ്‌ (3) ഗുജറാത്ത് (3) തീവ്രവാദം (3) തോമസ് ഐസക് (3) ദേശാഭിമാനി (3) ബാംഗ്ലൂര്‍ സ്ഫോടനം (3) മദിനി (3) മൂന്നാര്‍ (3) സ്ഫോടനം (3) CBI (2) CPIM Wikileaks (2) Dalit Oppression (2) HMT- അഡ്വ. ജനറല്‍ (2) HMT-അന്വേഷണസമിതി (2) HMT-ഹൈക്കോടതി (2) Reservation (2) അഡ്മിറല്‍ ബി.ആര്‍. മേനോന്‍ (2) അപ്പുക്കുട്ടന്‍ വള്ളിക്കുന്ന് (2) അബാദ് (2) അഭിഷേക് (2) അമേരിക്ക (2) അമേരിക്കന്‍ പതനം (2) ആര്‍.എസ്.എസ് (2) ഇലക്ഷന്‍ (2) കെ.എം.മാത്യു-ദേശാഭിമാനി (2) കോടതി (2) കോടിയേരി (2) ക്യൂബ റീമിക്സ് (2) ക്രൈം നന്ദകുമാര്‍ (2) ഗ്രൂപ്പിസം (2) തിരുവിതാം‌കൂര്‍ (2) ദീപിക (2) പാഠപുസ്തകം (2) പി.കെ. പ്രകാശ് (2) ബാലനന്ദന്‍ (2) ഭൂപരിഷ്കരണം (2) മദനി (2) മുഖ്യമന്ത്രി (2) വി.എസ് (2) വിദ്യാഭ്യാസം (2) വിവരാവകാശ നിയമം (2) വീരേന്ദ്രകുമാര്‍ (2) സാമ്പത്തിക തകര്‍ച്ച (2) സി.ആര്‍. നീലകണ്ഠന്‍ (2) സുപ്രിം കോടതി (2) ഹര്‍കിഷന്‍സിങ് സുര്‍ജിത് (2) 2008 (1) A K Antony (1) Aarakshan (1) Achuthananthan-wikileaks (1) Apple (1) Arlen Specter visit-Wikileaks (1) Army (1) Baby-Wikileaks (1) British India (1) Budget (1) CITU (1) Capitalism (1) Coca Cola-wikileaks (1) Creamy layer (1) Dalits (1) Defence budget 2011-12 (1) Election 2009 Internal Analysis (1) HMT--ഉമ്മന്‍ചാണ്ടി (1) HMT-HMT (1) HMT-UDF (1) HMT-VS (1) HMT-അഡീഷണല്‍ അഡ്വക്കേറ്റ്‌ ജനറല്‍ (1) HMT-കളക്ടര്‍ (1) HMT-ധനമന്ത്രി (1) HMT-നിയമവകുപ്പ്‌ (1) HMT-പി.സി. ജോര്‍ജ്‌ (1) HMT-പിണറായി (1) HMT-യൂത്ത്‌ കോണ്‍ഗ്രസ്‌ (1) HMT-റവന്യൂവകുപ്പ്‌ (1) HMT-വെളിയം (1) HMT-സര്‍ക്കാര്‍ (1) HMT-സര്‍വേ സൂപ്രണ്ട്‌ (1) Hackers (1) History of Silicon Valley (1) Industrial Township Area Development Act of 1999 (1) Information Technology (1) Iraq and Kerala elections-wikileaks (1) Isaac-Wikileaks (1) Justice VK Bali-wikileaks (1) Kerala Foreign Investment wikileaks (1) Lord Macaulay (1) Manorama Editiorial board-wikileaks (1) Meritocracy (1) Microspoft (1) News Statesman (1) Pepsi-wikileaks (1) Pinarayi-Wikileaks (1) Prabhat Patnaik (1) Presidency College (1) RSS (1) Self Financing Colleges (1) Silicon Valley (1) Social Networking (1) USA (1) Vibrant Gujarat (1) mangalam (1) അഡ്വക്കറ്റ് കെ. രാം കുമാര്‍ (1) അഡ്വക്കറ്റ് കെ.ജയശങ്കര്‍ (1) അണ്ണാ ഹസാരെ (1) അധ്യാപകന്‍ (1) അഭിമുഖം ളാഹ ഗോപാലന്‍ ചെങ്ങറ മാധ്യമം (1) അമിത് ഷാ (1) അറസ്റ്റ് (1) അവയവദാനം (1) അസവര്‍ണര്‍ക്ക് നല്ലത് ഇസ്ലാം (1) അഹമ്മദ്‌ (1) ആരോഗ്യവകുപ്പ് (1) ആസിയാന്‍ കരാര്‍ (1) ഇന്ദിരഗാന്ധി (1) ഇസ്രയേല്‍ (1) ഈഴവര്‍ (1) ഉമ്മഞ്ചാണ്ടി (1) എ.കെ.ആന്റണി (1) എം ജി എസ് (1) എം.പി.പരമേശ്വരന്‍ (1) എന്‍. പി. ചെക്കുട്ടി (1) എന്‍.ജി.ഓ. (1) എന്‍ഐടി (1) എല്‍ഡിഎഫ് സര്‍ക്കാര്‍ (1) എളമരം കരിം (1) എളമരം കരീം (1) ഐജി സന്ധ്യ (1) ഒറീസ (1) കടവൂര്‍ (1) കരിമഠം കോളനി സർവ്വേ (1) കാബിനറ്റ്‌ രേഖകള്‍ (1) കാര്‍ത്തികേയന്‍ (1) കിളിരൂർ (1) കെ എം മാത്യു (1) കെ. സുകുമാരന്‍ (1) കെ.ആര്‍.മീര (1) കെ.ഇ.എന്‍ (1) കെ.എം റോയി (1) കെ.എം.മാത്യു- മാതൃഭൂമി (1) കെ.എം.മാത്യു-പിണറായി (1) കെ.എം.മാത്യു-മനോരമ (1) കെ.എന്‍. പണിക്കര്‍ (1) കെ.ടി. ഹനീഫ് (1) കെ.രാജേശ്വരി (1) കെ.സുധാകരന്‍ (1) കെഇഎന്‍ (1) കേന്ദ്രസിലബസ്സ് (1) കേരള കൗമുദി (1) കേരളം (1) കേരളത്തിലെ ക്ഷേത്രഭരണം (1) കേരളാ ബജറ്റ് 2011 (1) കേശവമേനോന്‍ (1) കൊച്ചി മെട്രോ (1) കൊലപാതകം (1) ക്രമസമാധാനം (1) ഗവര്‍ണ്ണര്‍ (1) ഗവേഷണ വിദ്യാര്‍ത്ഥിനി (1) ഗാന്ധി (1) ഗോപാലകൃഷ്ണന്‍ (1) ഗോള്‍വാള്‍ക്കര്‍ (1) ചാന്നാര്‍ ലഹള (1) ചുംബനസമരം (1) ചെങ്ങറ (1) ജനശക്തി (1) ജന്മഭൂമി (1) ജന്‍‌ലോക്പാല്‍ ബില്‍ (1) ജലവൈദ്യുതപദ്ധതി (1) ജാതി (1) ടി.വി.ആര്‍. ഷേണായ്‌ (1) ടീസ്റ്റാ സെറ്റല്‍വാദ് (1) ഡി. ബാബുപോള്‍ (1) ഡി. രാജസേനന്‍ (1) തേജസ് ദ്വൈവാരിക: ഓഗസ്റ്റ് 1-14 (1) തോമസ് ജേക്കബ് (1) ദാരിദ്ര്യം (1) ദിലീപ് രാഹുലന്‍ (1) ദേവസ്വം ബോഡ് (1) നരേന്ദ്ര മോഡി (1) നാലാം ലോകം (1) നാവീക ആസ്ഥാന സര്‍വേ (1) ന്യൂനപക്ഷ സ്ഥാപനം (1) പത്ര കട്ടിംഗ് (1) പത്രാധിപര്‍ (1) പരമ്പര (1) പലവക (1) പവ്വത്തില്‍ (1) പാര്‍ട്ടികളുടെ സ്വത്ത് (1) പാര്‍ലമെന്റ് (1) പാര്‍ലമെന്റ് ബില്‍ (1) പാലസ്തീന്‍ (1) പാലോളി (1) പി. കിഷോര്‍ (1) പി.കെ പ്രകാശ് (1) പി.സി. ജോര്‍ജ്‌ (1) പോലീസ് (1) പോഷകാഹാരം (1) പ്രകടനപത്രിക (1) പ്രഭാത് പട്‌നായക് (1) പ്രഭാവര്‍മ്മ (1) പൗവ്വത്തില്‍ (1) ഫാഷിസം (1) ഫ്ലാഷ് (1) ബാബര്‍ (1) ബാലന്‍ (1) ബിനു പി. പോള്‍ (1) ബോണ്ട്‌ (1) മണ്ഡലപുനര്‍നിര്‍ണയം (1) മതപരിവര്‍ത്തനം (1) മധ്യരേഖ (1) മന്ത്രിസ്ഥാനം (1) മരണം (1) മാതൃഭൂമി സര്‍ക്കുലര്‍ (1) മാതൃഭൂമി-സംഘപരിവാര്‍ ബന്ധം (1) മാധ്യമം വാരിക: ജൂലൈ 28 (1) മാവോ സെ തുങ് (1) മാർട്ടിൻ (1) മിഡില്‍ ഈസ്റ്റ് (1) മുകുന്ദന്‍ (1) മുസ്ലീം (1) മെഡിക്കല്‍കോളജ് (1) മോഹന്‍ ലാല്‍ (1) യു.ഡി.എഫ്. (1) യുഡിഎഫ് (1) രണ്ടാംലോക മഹായുദ്ധം (1) രാംകുമാര്‍ (1) രാജേശ്വരി (1) റെഡ് റെഡ് സ്റ്റാര്‍ (1) റെയില്‍വേ (1) റെവന്യൂ വരുമാനം (1) ലോക്പാല്‍‌ (1) ളാഹ ഗോപാലന്‍ (1) വയലാര്‍ ഗോപകുമാര്‍ (1) വരദാചാരി (1) വി.എം. സുധീരന്‍ (1) വി.ഏ. അരുൺ കുമാർ (1) വി.കെ ബാലി (1) വിജയരാഘവന്‍ (1) വിജു വി. നായർ (1) വിതയത്തില്‍ (1) വിദഗ്ധ സമിതി റിപ്പോർട്ട് (1) വിദ്യാഭ്യാസ ബജറ്റ് വിഹിതം (1) വൈക്കം സത്യാഗ്രഹം (1) വൈദ്യുതിച്ചിലവ് (1) വൈബ്രന്റ് ഗുജറാത്ത് (1) വ്യവസായം (1) വ്യാജവാര്‍ത്ത (1) ശാസ്ത്രപ്രതിഭ (1) ശിശു വികസനം (1) ശ്രീനാരായണ ഗുരു (1) ഷാനവാസ്‌ (1) സംഘപരിവാര്‍ (1) സംസ്ക്കാരം (1) സംസ്ഥാനസിലബസ്സ് (1) സര്‍ക്കാര്‍ (1) സാങ്കേതിക വിദ്യാഭ്യാസം (1) സാന്റിയാഗോ മാര്‍ട്ടിന്‍ (1) സാമൂഹ്യ നീതി (1) സി.ബി.ഐ (1) സിബിഐ (1) സിമി (1) സുഗതന്‍ പി. ബാലന്‍ (1) സുരേഷ്‌ കുമാര്‍ (1) സ്വകാര്യപ്രാക്ടീസ് (1) സർവ്വ ശിക്ഷാ അഭിയാൻ (1) സർവ്വേ (1) ഹനാന്‍ ബിന്‍‌ത് ഹാഷിം (1) ഹിന്ദുത്വ (1) ഹൈക്കോടതി (1) ഹൈഡ് ആക്റ്റ് (1)