Saturday, August 21, 2010

പ്രാര്‍ഥനകളോടെ പുനരര്‍പ്പണം

പ്രാര്‍ഥനകളോടെ പുനരര്‍പ്പണം


മുഖപ്രസംഗം

Story Dated: Thursday, August 19, 2010 2:0 hrs IST

മലയാളമെന്ന വികാരം നെഞ്ചിലേറ്റുന്ന മൂന്നുകോടിയിലേറെ ജനങ്ങളെയും മനസ്സില്‍ നമിക്കട്ടെ. നമ്മുടെ സിരകളിലൊഴുകുന്ന ഇൌ ഭാഷയുടെ കരുത്തും സൌന്ദര്യവും ഉള്‍ക്കൊണ്ടാണ് മലയാള മനോരമ ജനിച്ചുവളര്‍ന്നത്. ഈ വളര്‍ച്ചയ്ക്കു വളമിട്ട എല്ലാവരെയും ധ്യാനിച്ച്, നേര്‍വഴി കാട്ടണേ എന്ന പ്രാര്‍ഥനയോടെ ഞാന്‍ മലയാള മനോരമയുടെ മുഖ്യപത്രാധിപസ്ഥാനം സവിനയം ഏറ്റെടുക്കുന്നു.

മുപ്പത്തിയേഴു വര്‍ഷം എന്റെ പിതാവ് കെ. എം. മാത്യു വഹിച്ച ചുമതലയാണിത്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കാലത്തു പത്രാധിപരും പത്രവും തമ്മിലുള്ള അതിര്‍ത്തിരേഖ മാഞ്ഞുപോയി; പത്രാധിപര്‍ പത്രംതന്നെയായി. പിതാവിന്റെ വിയോഗം സൃഷ്ടിച്ച ശൂന്യതയില്‍നിന്നാണ് ഈ നിയോഗത്തിലേക്കു ഞാന്‍ എത്തിച്ചേരുന്നത്.
പക്ഷേ, ഏത് ഇരുട്ടിലും വെളിച്ചത്തെ കാണാനാണ് അദ്ദേഹം ഞങ്ങളെ പഠിപ്പിച്ചത്.

പാവനമായ പത്രധര്‍മത്തിന്റെ അടയാളമുദ്രകളോടൊപ്പം പാരമ്പര്യത്തിന്റെ സുകൃതങ്ങളും നൂറ്റാണ്ടു പിന്നിട്ട മലയാള മനോരമയുടെ തായ്വേരിലുണ്ട്. കണ്ടത്തില്‍ വറുഗീസ് മാപ്പിള പ്രാര്‍ഥനാപൂര്‍വം നട്ടുവളര്‍ത്തിയ അക്ഷരസ്വപ്നം, എന്റെ പിതാമഹന്‍ കെ. സി. മാമ്മന്‍ മാപ്പിള 1904ല്‍ പത്രാധിപത്യമേല്‍ക്കുമ്പോള്‍ അഞ്ഞൂറില്‍പ്പരം വരിക്കാരുള്ള വാരിക മാത്രമായിരുന്നു. 1954ല്‍ അദ്ദേഹം നിര്യാതനാകുമ്പോഴേക്കും 30,000 കോപ്പിയുള്ള ദിനപത്രമായി മനോരമ.

അതിനിടെ, തിരുവിതാംകൂര്‍ ദിവാന്‍ സി. പി. രാമസ്വാമി അയ്യരുടെ രോഷാഗ്നിയില്‍ നിശ്ശബ്ദമാക്കപ്പെട്ട ഒന്‍പതു വര്‍ഷത്തിനുശേഷം, 1947 നവംബര്‍
29ന് മനോരമയ്ക്കു പുനര്‍ജന്മത്തിന്റെ ചിറകുകള്‍ കിട്ടിയത് എന്റെ പിതൃസഹോദരന്‍ കെ. എം. ചെറിയാന്റെ ദൃഢനിശ്ചയത്തിന്റെയും ത്യാഗത്തിന്റെയും ഫലം. ഉയിര്‍ത്തെഴുന്നേറ്റ മനോരമയെ അദ്ദേഹവും എന്റെ പിതാവും ചേര്‍ന്ന് ഇന്ത്യയില്‍തന്നെ മുന്‍നിരയിലേക്കുയര്‍ത്തി. ഇത് ഒരു കൂട്ടായ്മയുടെ വിജയമാണെന്നു പിതാവ് എപ്പോഴും ഞങ്ങളെ ഒാര്‍മിപ്പിച്ചു. വരിക്കാരും വായനക്കാരും ഏജന്റുമാരും വിതരണക്കാരും പരസ്യദാതാക്കളും സ്ഥാപനത്തിലെ സഹപ്രവര്‍ത്തകരുമെല്ലാം ഉള്‍പ്പെടുന്ന വലിയ സഖ്യത്തിന്റെ നേട്ടം. ഒാരോ മുന്നേറ്റത്തിലും വീണ്ടും വീണ്ടും തലകുനിക്കണമെന്നും സര്‍വേശ്വരനോടും ജനങ്ങളോടും ഭയമുള്ളവരായിരിക്കണമെന്നും പിതാവ് ഞങ്ങളെ പഠിപ്പിച്ചു.

രാജ്യത്തോടുള്ള പ്രതിബദ്ധതയും അചഞ്ചലമായ ജനാധിപത്യബോധവും വായനക്കാരോടുള്ള ഐക്യദാര്‍ഢ്യവുമാണ് അന്നും ഇന്നും മനോരമയുടെ കൊടിയടയാളം. എന്നും ജനങ്ങള്‍ക്കുവേണ്ടി നില്‍ക്കണമെന്നാണ് മനോരമയുടെ അമരത്തിരുന്ന പൂര്‍വികര്‍ പിന്‍മുറക്കാര്‍ക്കു പറഞ്ഞുതന്നത്. മനോരമയെ എക്കാലത്തും ജനനന്മയ്ക്കായുള്ള ഒരു പബ്ളിക് ട്രസ്റ്റായി കാണണമെന്നു കെ. സി. മാമ്മന്‍ മാപ്പിള മരണത്തിനു തൊട്ടുമുന്‍പു പറഞ്ഞപ്പോള്‍ കെ. എം. ചെറിയാന്‍ ആ കര്‍മോപദേശം അക്ഷരംപ്രതി ഉള്‍ക്കൊണ്ടു; അദ്ദേഹത്തില്‍നിന്ന് എന്റെ പിതാവും. അത്യധികം ഭാരമുള്ള ഈ വലിയ ചുമതലയേറ്റു തല കുനിക്കുമ്പോള്‍ ഞാന്‍ എന്നെത്തന്നെ ഒാര്‍മിപ്പിക്കുന്നതും ഇതുതന്നെ.

സമൂഹത്തിലെ അസമത്വങ്ങളോടും അഴിമതികളോടുമുള്ള സന്ധിയില്ലാപ്പോരാട്ടവും രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സുസ്ഥിരതയ്ക്കുവേണ്ടിയുള്ള നിലയുറപ്പിക്കലുമാണു മലയാള മനോരമയുടെ ചരിത്രം; ദേശീയത, മതസൌഹാര്‍ദം, പൌരസ്വാതന്ത്യ്രം, അധഃസ്ഥിതരുടെ ഉന്നമനം എന്നിവയുടെ സാക്ഷാത്കാരം നിത്യമായ പ്രചോദനവും. ഈ അടിസ്ഥാന നയങ്ങള്‍ കാലാനുസൃതമായ മാറ്റങ്ങളോടെ പിന്തുടരാന്‍ ഞങ്ങള്‍ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധരാണ്. ജനങ്ങള്‍ പ്രധാനം, ജനകീയാഭിലാഷം പരമപ്രധാനം എന്ന വിശ്വാസപ്രമാണത്തിനു മാറ്റമില്ല. നാടിന്റെ ആവശ്യങ്ങള്‍ മുന്‍കൂട്ടിക്കണ്ടു നയങ്ങള്‍ രൂപപ്പെടുത്തുകയാണ് എക്കാലവും മനോരമയുടെ രീതി. ആദ്യ മുഖപ്രസംഗംതന്നെ പുലയര്‍ക്കു വിദ്യാഭ്യാസം നല്‍കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയെപ്പറ്റിയായിരുന്നു. പാര്‍ശ്വവല്‍ക്കരിക്കപ്പെട്ട വിഭാഗങ്ങളെക്കൂടി കണക്കിലെടുത്തുള്ള സന്തുലിത വികസനമാകണം നമ്മുടെ ലക്ഷ്യം. അര്‍ഹരായ മുഴുവന്‍ ആദിവാസികള്‍ക്കും ഭൂമി ലഭിക്കണമെന്ന് ഇന്നു ഞങ്ങള്‍ ആവശ്യപ്പെടുമ്പോള്‍ മനോരമയ്ക്കത് അശരണരോടുള്ള ഐക്യദാര്‍ഢ്യത്തിന്റെ നൈരന്തര്യമാണ്. ഒരിക്കല്‍ ഈ മണ്ണിന്റെ യഥാര്‍ഥ അവകാശികളായിരുന്നവര്‍ക്ക് ഒരുതുണ്ടു ഭൂമിക്കുവേണ്ടി മുറവിളി നടത്തേണ്ടിവരുന്നതിലും വലിയ നിര്‍ഭാഗ്യമെന്താണ്?

ഫലശൂന്യമായ രാഷ്ട്രീയകലഹങ്ങളില്‍നിന്നു വികസനോന്‍മുഖമായ ഭരണ സംസ്കാരത്തിലേക്കു രാഷ്ട്രീയ ചിന്താധാരയെ വഴിമാറ്റാനാണു മനോരമ അച്ചടിമഷി ഏറെയും ചെലവഴിച്ചിട്ടുള്ളത്. നമ്മുടെ കൃഷിയിടങ്ങളുടെ ജീവസ്സും കര്‍ഷകന്റെ അന്തസ്സും വീണ്ടെടുക്കാനുള്ള ദൌത്യത്തില്‍ മനോരമയുടെ സമര്‍പ്പിതസേവനമുണ്ടാവും. വികസനത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ പ്രതിജ്ഞാബദ്ധമായിരിക്കെത്തന്നെ ഇതിനോടു ബന്ധപ്പെട്ടുണ്ടാവുന്ന മാനുഷികവും പാരിസ്ഥിതികവുമായ പ്രശ്നങ്ങള്‍ നമുക്ക് അവഗണിക്കാനുമാവില്ല. സാമുദായികമോ മതപരമോ ആയ ഭിന്നതകളോ കലാപങ്ങളോ നാടിന്റെ വളര്‍ച്ചയുടെ വഴികളില്‍ പ്രതിസന്ധികള്‍ തീര്‍ക്കാതിരിക്കാന്‍ മനോരമ ജാഗ്രതപുലര്‍ത്തും. വ്യക്തിവൈരാഗ്യമോ സ്വാര്‍ഥതാല്‍പര്യമോ ഞങ്ങളുടെ സമീപനത്തെ സ്വാധീനിക്കില്ലെന്നുകൂടി പ്രതിജ്ഞയെടുക്കട്ടെ. ലോകമെങ്ങുമുള്ള മലയാളികളെ ഒരുമിപ്പിക്കുന്ന നിയോഗം, അതിന്റെ മുഴുവന്‍ വ്യാപ്തിയിലും സാധ്യമാക്കും. നാളത്തെ തലമുറകളില്‍ നന്മയുടെയും രാജ്യസ്നേഹത്തിന്റെയും സാമൂഹികബോധത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനശിലകള്‍ പാകാനുള്ള അഖിലകേരള ബാലജനസഖ്യത്തിന്റെ മഹാദൌത്യത്തിന് എന്നും പ്രാമുഖ്യം നല്‍കും.

മനോരമ മുന്‍കയ്യെടുത്ത എല്ലാ ജീവകാരുണ്യ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളിലും സാമൂഹികക്ഷേമ പദ്ധതികളിലും ഹൃദയപൂര്‍വം ഒപ്പംനിന്ന വായനക്കാരെ ഞാന്‍ ഒാര്‍ക്കുന്നു. മനോരമയെ സ്വന്തം മനസ്സാക്ഷിയായി സ്വീകരിച്ച മുഴുവന്‍പേര്‍ക്കുമായി എന്റെ പിതാവ് കെ. എം. മാത്യു എന്നും മനസ്സില്‍ കൊണ്ടുനടന്ന നന്ദിയുടെ വലിയ കടല്‍ ഞാനേറ്റുവാങ്ങുന്നു. സമര്‍പ്പിത പ്രയാണത്തില്‍ എനിക്കും എന്റെ സഹോദരന്മാര്‍ക്കും കരുത്തു പകരാന്‍ മികവുറ്റ ഒരു പ്രഫഷനല്‍ ടീമിനെ സജ്ജമാക്കിയാണ് ഞങ്ങളുടെ പിതാവ് യാത്രയായത്. ലക്ഷ്യത്തിലേക്കു നേര്‍വഴി കാണിക്കാന്‍, വഴി തെറ്റുമ്പോള്‍ കൈപിടിച്ചു തിരുത്താന്‍ പ്രിയവായനക്കാര്‍ എന്നും ഒപ്പമുണ്ടാവണമെന്നാണ് എന്റെ പ്രാര്‍ഥന.

ദുരിതപൂര്‍ണമായ കാലഘട്ടങ്ങളില്‍പോലും മനോരമയ്ക്കു താങ്ങും തണലുമായി നിന്നിട്ടുള്ള എല്ലാവരെയും നന്ദിപൂര്‍വം ഓര്‍ക്കുന്നു. ഒാരോരുത്തരുടെയും അനുഗ്രഹങ്ങള്‍ക്കായി അപേക്ഷിച്ചുകൊണ്ട്, പുതിയ കാലത്തിന്റെ പ്രതീക്ഷകള്‍ക്കു മുന്‍പാകെ മനോരമയെ സാദരം പുനരര്‍പ്പണം ചെയ്തുകൊള്ളുന്നു.


മാമ്മന്‍ മാത്യു, ചീഫ് എഡിറ്റര്‍

No comments:

ഇനം

മാധ്യമം (35) CPM (29) VS (28) HMT (26) HMT-മാതൃഭൂമി (24) മാതൃഭൂമി (19) മനോരമ (17) മംഗളം (16) SEZ (14) ലാവ്‌ലിന്‍ (13) ലോട്ടറി വിവാദം (13) പിണറായി (9) ലാവലിന്‍ (8) MetroVaartha-VS (7) ഒഞ്ചിയം (7) ടിപി ചന്ദ്രശേഖരന്‍ (7) എം. ജയചന്ദ്രന്‍ (6) ലാവ്‌ലിന്‍ CPM (6) ലാവ്‌ലിന്‍-മാതൃഭൂമി (6) സ്മാര്‍ട്ട്‌സിറ്റി (6) ഇന്ദു (5) സിപിഎം (5) Revolutionary Marxist Party (4) ആണവക്കരാര്‍ (4) ആലുവാപ്പുഴ (4) ദേശാഭിമാനി ലേഖനം (4) നിധി (4) ലാവലിൻ രേഖകൾ (4) ശ്രീപദ്മനാഭസ്വാമി ക്ഷേത്രം (4) സുഭാഷ് (4) HMT-സി.പി.ഐ (3) LDF (3) Wikileaks (3) Wikileaks-Kerala (3) smartcity (3) ആണവക്കച്ചവടം (3) ആണവക്കരാർ (3) കോണ്‍ഗ്രസ്‌ (3) ഗുജറാത്ത് (3) തീവ്രവാദം (3) തോമസ് ഐസക് (3) ദേശാഭിമാനി (3) ബാംഗ്ലൂര്‍ സ്ഫോടനം (3) മദിനി (3) മൂന്നാര്‍ (3) സ്ഫോടനം (3) CBI (2) CPIM Wikileaks (2) Dalit Oppression (2) HMT- അഡ്വ. ജനറല്‍ (2) HMT-അന്വേഷണസമിതി (2) HMT-ഹൈക്കോടതി (2) Reservation (2) അഡ്മിറല്‍ ബി.ആര്‍. മേനോന്‍ (2) അപ്പുക്കുട്ടന്‍ വള്ളിക്കുന്ന് (2) അബാദ് (2) അഭിഷേക് (2) അമേരിക്ക (2) അമേരിക്കന്‍ പതനം (2) ആര്‍.എസ്.എസ് (2) ഇലക്ഷന്‍ (2) കെ.എം.മാത്യു-ദേശാഭിമാനി (2) കോടതി (2) കോടിയേരി (2) ക്യൂബ റീമിക്സ് (2) ക്രൈം നന്ദകുമാര്‍ (2) ഗ്രൂപ്പിസം (2) തിരുവിതാം‌കൂര്‍ (2) ദീപിക (2) പാഠപുസ്തകം (2) പി.കെ. പ്രകാശ് (2) ബാലനന്ദന്‍ (2) ഭൂപരിഷ്കരണം (2) മദനി (2) മുഖ്യമന്ത്രി (2) വി.എസ് (2) വിദ്യാഭ്യാസം (2) വിവരാവകാശ നിയമം (2) വീരേന്ദ്രകുമാര്‍ (2) സാമ്പത്തിക തകര്‍ച്ച (2) സി.ആര്‍. നീലകണ്ഠന്‍ (2) സുപ്രിം കോടതി (2) ഹര്‍കിഷന്‍സിങ് സുര്‍ജിത് (2) 2008 (1) A K Antony (1) Aarakshan (1) Achuthananthan-wikileaks (1) Apple (1) Arlen Specter visit-Wikileaks (1) Army (1) Baby-Wikileaks (1) British India (1) Budget (1) CITU (1) Capitalism (1) Coca Cola-wikileaks (1) Creamy layer (1) Dalits (1) Defence budget 2011-12 (1) Election 2009 Internal Analysis (1) HMT--ഉമ്മന്‍ചാണ്ടി (1) HMT-HMT (1) HMT-UDF (1) HMT-VS (1) HMT-അഡീഷണല്‍ അഡ്വക്കേറ്റ്‌ ജനറല്‍ (1) HMT-കളക്ടര്‍ (1) HMT-ധനമന്ത്രി (1) HMT-നിയമവകുപ്പ്‌ (1) HMT-പി.സി. ജോര്‍ജ്‌ (1) HMT-പിണറായി (1) HMT-യൂത്ത്‌ കോണ്‍ഗ്രസ്‌ (1) HMT-റവന്യൂവകുപ്പ്‌ (1) HMT-വെളിയം (1) HMT-സര്‍ക്കാര്‍ (1) HMT-സര്‍വേ സൂപ്രണ്ട്‌ (1) Hackers (1) History of Silicon Valley (1) Industrial Township Area Development Act of 1999 (1) Information Technology (1) Iraq and Kerala elections-wikileaks (1) Isaac-Wikileaks (1) Justice VK Bali-wikileaks (1) Kerala Foreign Investment wikileaks (1) Lord Macaulay (1) Manorama Editiorial board-wikileaks (1) Meritocracy (1) Microspoft (1) News Statesman (1) Pepsi-wikileaks (1) Pinarayi-Wikileaks (1) Prabhat Patnaik (1) Presidency College (1) RSS (1) Self Financing Colleges (1) Silicon Valley (1) Social Networking (1) USA (1) Vibrant Gujarat (1) mangalam (1) അഡ്വക്കറ്റ് കെ. രാം കുമാര്‍ (1) അഡ്വക്കറ്റ് കെ.ജയശങ്കര്‍ (1) അണ്ണാ ഹസാരെ (1) അധ്യാപകന്‍ (1) അഭിമുഖം ളാഹ ഗോപാലന്‍ ചെങ്ങറ മാധ്യമം (1) അമിത് ഷാ (1) അറസ്റ്റ് (1) അവയവദാനം (1) അസവര്‍ണര്‍ക്ക് നല്ലത് ഇസ്ലാം (1) അഹമ്മദ്‌ (1) ആരോഗ്യവകുപ്പ് (1) ആസിയാന്‍ കരാര്‍ (1) ഇന്ദിരഗാന്ധി (1) ഇസ്രയേല്‍ (1) ഈഴവര്‍ (1) ഉമ്മഞ്ചാണ്ടി (1) എ.കെ.ആന്റണി (1) എം ജി എസ് (1) എം.പി.പരമേശ്വരന്‍ (1) എന്‍. പി. ചെക്കുട്ടി (1) എന്‍.ജി.ഓ. (1) എന്‍ഐടി (1) എല്‍ഡിഎഫ് സര്‍ക്കാര്‍ (1) എളമരം കരിം (1) എളമരം കരീം (1) ഐജി സന്ധ്യ (1) ഒറീസ (1) കടവൂര്‍ (1) കരിമഠം കോളനി സർവ്വേ (1) കാബിനറ്റ്‌ രേഖകള്‍ (1) കാര്‍ത്തികേയന്‍ (1) കിളിരൂർ (1) കെ എം മാത്യു (1) കെ. സുകുമാരന്‍ (1) കെ.ആര്‍.മീര (1) കെ.ഇ.എന്‍ (1) കെ.എം റോയി (1) കെ.എം.മാത്യു- മാതൃഭൂമി (1) കെ.എം.മാത്യു-പിണറായി (1) കെ.എം.മാത്യു-മനോരമ (1) കെ.എന്‍. പണിക്കര്‍ (1) കെ.ടി. ഹനീഫ് (1) കെ.രാജേശ്വരി (1) കെ.സുധാകരന്‍ (1) കെഇഎന്‍ (1) കേന്ദ്രസിലബസ്സ് (1) കേരള കൗമുദി (1) കേരളം (1) കേരളത്തിലെ ക്ഷേത്രഭരണം (1) കേരളാ ബജറ്റ് 2011 (1) കേശവമേനോന്‍ (1) കൊച്ചി മെട്രോ (1) കൊലപാതകം (1) ക്രമസമാധാനം (1) ഗവര്‍ണ്ണര്‍ (1) ഗവേഷണ വിദ്യാര്‍ത്ഥിനി (1) ഗാന്ധി (1) ഗോപാലകൃഷ്ണന്‍ (1) ഗോള്‍വാള്‍ക്കര്‍ (1) ചാന്നാര്‍ ലഹള (1) ചുംബനസമരം (1) ചെങ്ങറ (1) ജനശക്തി (1) ജന്മഭൂമി (1) ജന്‍‌ലോക്പാല്‍ ബില്‍ (1) ജലവൈദ്യുതപദ്ധതി (1) ജാതി (1) ടി.വി.ആര്‍. ഷേണായ്‌ (1) ടീസ്റ്റാ സെറ്റല്‍വാദ് (1) ഡി. ബാബുപോള്‍ (1) ഡി. രാജസേനന്‍ (1) തേജസ് ദ്വൈവാരിക: ഓഗസ്റ്റ് 1-14 (1) തോമസ് ജേക്കബ് (1) ദാരിദ്ര്യം (1) ദിലീപ് രാഹുലന്‍ (1) ദേവസ്വം ബോഡ് (1) നരേന്ദ്ര മോഡി (1) നാലാം ലോകം (1) നാവീക ആസ്ഥാന സര്‍വേ (1) ന്യൂനപക്ഷ സ്ഥാപനം (1) പത്ര കട്ടിംഗ് (1) പത്രാധിപര്‍ (1) പരമ്പര (1) പലവക (1) പവ്വത്തില്‍ (1) പാര്‍ട്ടികളുടെ സ്വത്ത് (1) പാര്‍ലമെന്റ് (1) പാര്‍ലമെന്റ് ബില്‍ (1) പാലസ്തീന്‍ (1) പാലോളി (1) പി. കിഷോര്‍ (1) പി.കെ പ്രകാശ് (1) പി.സി. ജോര്‍ജ്‌ (1) പോലീസ് (1) പോഷകാഹാരം (1) പ്രകടനപത്രിക (1) പ്രഭാത് പട്‌നായക് (1) പ്രഭാവര്‍മ്മ (1) പൗവ്വത്തില്‍ (1) ഫാഷിസം (1) ഫ്ലാഷ് (1) ബാബര്‍ (1) ബാലന്‍ (1) ബിനു പി. പോള്‍ (1) ബോണ്ട്‌ (1) മണ്ഡലപുനര്‍നിര്‍ണയം (1) മതപരിവര്‍ത്തനം (1) മധ്യരേഖ (1) മന്ത്രിസ്ഥാനം (1) മരണം (1) മാതൃഭൂമി സര്‍ക്കുലര്‍ (1) മാതൃഭൂമി-സംഘപരിവാര്‍ ബന്ധം (1) മാധ്യമം വാരിക: ജൂലൈ 28 (1) മാവോ സെ തുങ് (1) മാർട്ടിൻ (1) മിഡില്‍ ഈസ്റ്റ് (1) മുകുന്ദന്‍ (1) മുസ്ലീം (1) മെഡിക്കല്‍കോളജ് (1) മോഹന്‍ ലാല്‍ (1) യു.ഡി.എഫ്. (1) യുഡിഎഫ് (1) രണ്ടാംലോക മഹായുദ്ധം (1) രാംകുമാര്‍ (1) രാജേശ്വരി (1) റെഡ് റെഡ് സ്റ്റാര്‍ (1) റെയില്‍വേ (1) റെവന്യൂ വരുമാനം (1) ലോക്പാല്‍‌ (1) ളാഹ ഗോപാലന്‍ (1) വയലാര്‍ ഗോപകുമാര്‍ (1) വരദാചാരി (1) വി.എം. സുധീരന്‍ (1) വി.ഏ. അരുൺ കുമാർ (1) വി.കെ ബാലി (1) വിജയരാഘവന്‍ (1) വിജു വി. നായർ (1) വിതയത്തില്‍ (1) വിദഗ്ധ സമിതി റിപ്പോർട്ട് (1) വിദ്യാഭ്യാസ ബജറ്റ് വിഹിതം (1) വൈക്കം സത്യാഗ്രഹം (1) വൈദ്യുതിച്ചിലവ് (1) വൈബ്രന്റ് ഗുജറാത്ത് (1) വ്യവസായം (1) വ്യാജവാര്‍ത്ത (1) ശാസ്ത്രപ്രതിഭ (1) ശിശു വികസനം (1) ശ്രീനാരായണ ഗുരു (1) ഷാനവാസ്‌ (1) സംഘപരിവാര്‍ (1) സംസ്ക്കാരം (1) സംസ്ഥാനസിലബസ്സ് (1) സര്‍ക്കാര്‍ (1) സാങ്കേതിക വിദ്യാഭ്യാസം (1) സാന്റിയാഗോ മാര്‍ട്ടിന്‍ (1) സാമൂഹ്യ നീതി (1) സി.ബി.ഐ (1) സിബിഐ (1) സിമി (1) സുഗതന്‍ പി. ബാലന്‍ (1) സുരേഷ്‌ കുമാര്‍ (1) സ്വകാര്യപ്രാക്ടീസ് (1) സർവ്വ ശിക്ഷാ അഭിയാൻ (1) സർവ്വേ (1) ഹനാന്‍ ബിന്‍‌ത് ഹാഷിം (1) ഹിന്ദുത്വ (1) ഹൈക്കോടതി (1) ഹൈഡ് ആക്റ്റ് (1)