ഭരണകൂടത്തിന്റെ അകിട്
ഹവാനയ്ക്കടുത്തുള്ള വെദാഡോയില്‍ ഞാന്‍ പോയത് ഒരു പഴയ ആഗ്രഹം സാധിക്കാനായിരുന്നു. അവിടത്തെ കൊപ്പെലിയ എന്ന കടയില്‍നിന്ന് ഐസ്ക്രീം കഴിക്കുക.ചെഗുവേരയും കാസ്ട്രോയും അമേരിക്കയുടെ രാക്ഷസീയമായ കരുത്തിനു മുന്നില്‍ കൂസാതെ ക്യൂബ എന്ന ദ്വീപും (കവണ പിടിച്ചുനില്‍ക്കുന്ന ദാവീദിനെ ഒാര്‍മിപ്പിച്ച്) ബുദ്ധിയെയും ഭാവനയെയും ചൂടുപിടിപ്പിച്ച കൌമാരത്തിനുശേഷം പലരെപ്പോലെ എന്നെയും ക്യൂബന്‍ അവസ്ഥ പിടിച്ചുകുലുക്കിയത് 1995ല്‍ മുംബൈയില്‍ നടന്ന ഇന്ത്യന്‍ രാജ്യാന്തര ചലച്ചിത്രമേളയില്‍ പ്രദര്‍ശിപ്പിച്ച തോമസ് അലീയയുടെ 'സ്ട്രാബെറിയും ചോക്ക്ലറ്റും എന്ന ക്യൂബന്‍ ഫിലിം കണ്ടപ്പോഴാണ്.
അതിലെ നായകനായ ഡീഗോ എന്ന ബുദ്ധിജീവിയെ യുവ കമ്യൂണിസ്റ്റായ ഡേവിഡ് കാണുന്നതു കൊപ്പെലിയയില്‍ വച്ചായിരുന്നു. സ്ട്രാബെറി സ്വാദുള്ള ഐസ്ക്രീം ഡീഗോ ആവശ്യപ്പെടുമ്പോഴാണു ഡേവിഡിന് അയാള്‍ സ്വവര്‍ഗാനുരാഗിയാണെന്നു സംശയം തോന്നുന്നത്. ആണത്തമുള്ളവര്‍ ചോക്ക്ലറ്റ് ഐസ്ക്രീമാണു കഴിക്കുക! ഡേവിഡ് ഡീഗോയെ അധികാരികള്‍ക്ക് ഒറ്റിക്കൊടുക്കുന്നില്ല; രണ്ടുവര്‍ഷം മുന്‍പുവരെ ക്യൂബയില്‍ സ്വവര്‍ഗാനുരാഗികളെ പീഡിപ്പിച്ചിരുന്നു.
ഐസ്ക്രീം ക്യൂബക്കാരുടെ ഒരു വലിയ ദൌര്‍ബല്യമാണ്. കാലത്തു മുതല്‍ കോണ്‍ ഐസ്ക്രീം തിന്നുന്ന ഒട്ടേറെ ക്യൂബക്കാരെ റോഡുകളില്‍ കാണാം. അവര്‍ക്കായി ഐസ്ക്രീം നിര്‍മിച്ചു വിതരണം ചെയ്യുന്ന സര്‍ക്കാര്‍ സ്ഥാപനമാണു കൊപ്പെലിയ. ഐസ്ക്രീം പാര്‍ലര്‍ എന്നാണു വാക്കിന്റെ അര്‍ഥം.
വിലകുറഞ്ഞ ഐസ്ക്രീം ക്യൂബന്‍ വിപ്ലവത്തിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു. വിപ്ലവത്തിനു മുന്‍പു ക്യൂബയിലെ പ്രസിദ്ധമായ റസ്റ്ററന്റുകളില്‍ ഭോജനാനന്തര മധുരവിഭവമായി പല സ്വാദുകളിലുള്ള ഐസ്ക്രീം കിട്ടുമായിരുന്നു. അതു കഴിക്കാനുള്ള ഭാഗ്യം പണക്കാര്‍ക്കേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. ഇൌ അനീതി ഫിദല്‍ കാസ്ട്രോയെ ചൊടിപ്പിച്ചിരുന്നു. അതുകൊണ്ടു വിപ്ലവം കഴിഞ്ഞ ഉടന്‍ കാസ്ട്രോ ക്യൂബയിലെ സ്വകാര്യ ഐസ്ക്രീം പാര്‍ലറുകള്‍ ദേശസാല്‍ക്കരിച്ചു. ഐസ്ക്രീമിന്റെ വില വളരെ കുറച്ചു. അതിനായി കോടിക്കണക്കിനു പെസോകള്‍ സബ്സിഡിയായി ചെലവിട്ടു. ഐസ്ക്രീം ക്യൂബന്‍ വിപ്ലവത്തിന്റെ ചിഹ്നങ്ങളിലൊന്നാണ്.
എല്ലാ ക്യൂബക്കാര്‍ക്കും ഇപ്പോള്‍ ഐസ്ക്രീം കഴിക്കാം. തന്റെ ജനതയ്ക്കു വെറും ഐസ്ക്രീം കൊടുത്താല്‍ മതിയാകുകയില്ലെന്നു ഫിദലിനു തോന്നി. 32 സ്വാദുകളില്‍ വിപ്ലവത്തിനു മുന്‍പില്‍ കിട്ടാവുന്നതില്‍ കൂടുതല്‍ ഐസ്ക്രീം വെദാഡോയിലെ കൊപ്പെലിയയില്‍ ഒരുകാലത്തു വില്‍പനയ്ക്കുണ്ടായിരുന്നു. ഇവിടത്തെ ഒരു കഥ വിശ്വസിക്കാമെങ്കില്‍ 1970കളില്‍ ഫിദല്‍ തന്നെയാണു കൊപ്പെലിയയിലെ സ്വാദുകള്‍ ദിവസവും നിശ്ചയിച്ചിരുന്നതുപോലും!
കൊപ്പെലിയയിലെ വില്‍പന കൌണ്ടറിനു മുന്നില്‍ ഏതാണ്ടു നൂറു മീറ്റര്‍ നീണ്ട വരിയില്‍ ഫ്രെഡിയും ഞാനും നിന്നു. ഹവാനാ സര്‍വകലാശാലാ വിദ്യാര്‍ഥിയായ ഫ്രെഡി അന്നത്തെ എന്റെ പരിഭാഷകനായിരുന്നു. അവന് അറിയാവുന്ന നൂറില്‍ താഴെയുള്ള ഇംഗ്ലിഷ് വാക്കുകളില്‍ കൂടിയായിരുന്നു എനിക്കു സംവദിക്കേണ്ടിയി രുന്നത്.കടയിലെ സെക്യൂരിറ്റിക്കാരന്‍ ഫ്രെഡിയോട് എന്നെ ചൂണ്ടി ക്കാണിച്ച് എന്തോ പറഞ്ഞു. ഫ്രെഡി തര്‍ക്കിച്ചുനോക്കി.സെക്യൂരിറ്റിക്കാ രന്‍ വിട്ടുകൊടുത്തില്ല. ഒടുവില്‍ ഫ്രെഡി എന്നോട് ആളൊഴിഞ്ഞുകിടക്കുന്ന ഒരു കൌണ്ടര്‍ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി പറഞ്ഞു, 'അതാണു വിനോദസഞ്ചാ രികള്‍ക്കുള്ള കൌണ്ടര്‍. അവിടെ മാറ്റാവുന്ന ക്യൂബന്‍ കറന്‍സിയില്‍ കാശു കൊടുക്കണം. ആ കൌണ്ടറിന്റെ മുന്നില്‍ ഫ്രെഡി അവന്റെ വരിയുടെ മുന്‍പില്‍ എത്തുന്നതുവരെ ഞാന്‍ കാത്തുനിന്നു.
അങ്ങനെ ക്യൂബന്‍ സമൂഹത്തിനെ രണ്ടായി പിളര്‍ത്തുന്ന ഗര്‍ത്തത്തിന്റെ അപ്പുറവും ഇപ്പുറവും ഉള്ള ഭാഗങ്ങളിലേക്കായി ഞാനും ഫ്രെഡിയും വലിച്ചെറിയപ്പെട്ടു. ബെര്‍ലിന്‍ മതില്‍ വീണതിനുശേഷം ക്യൂബ അനുഭവിച്ച കടുത്ത സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധി നേരിടാന്‍ ഫിദല്‍ 1993ല്‍ കൊണ്ടുവന്നതാണു രണ്ടു കറന്‍സികളുള്ള സമ്പദ് വ്യവസ്ഥ. വിനോദസഞ്ചാരികള്‍ക്ക് ഉപയോഗിക്കാന്‍ ക്യൂബന്‍ കണ്‍വെര്‍ട്ടബിള്‍ കറന്‍സി, (സിയുസി അഥവാ മാറ്റാവുന്ന കറന്‍സി); നാട്ടുകാര്‍ക്കായി നാഷനല്‍ പെസോ. ഏതാണ്ട് 1.15 യുഎസ് ഡോളര്‍ കൊടുത്താല്‍ ഒരു സിയുസി കിട്ടും.
മാറ്റാവുന്ന കറന്‍സി കൊടുത്താലേ ഹോട്ടലുകളിലും ആഡംബരവസ്തുക്കളുടെ കടകളിലും സാധനങ്ങള്‍ ലഭിക്കുകയുള്ളൂ. നാട്ടുകാര്‍ക്ക് അടുത്തകാലം വരെ ഇത്തരം സ്ഥാപനങ്ങളില്‍ പ്രവേശനം തന്നെയില്ലായിരുന്നു. വിനോദസഞ്ചാരികളുടെ കൂടെ കാണുന്ന നാട്ടുകാരെ പൊലീസുകാര്‍ കള്ളന്മാരെന്നു കരുതി ദ്രോഹിച്ചിരുന്നു. ടൂറിസ്റ്റ് അപ്പാര്‍ത്തീഡ് എന്ന പേരില്‍ അറിഞ്ഞിരുന്ന ഇൌ നയം 1998ല്‍ മാത്രമേ സര്‍ക്കാര്‍ പിന്‍വലിച്ചുള്ളൂ.
ഫ്രെഡി അഞ്ചു പെസോ കൊടുത്ത് ഇളംമഞ്ഞനിറത്തിലുള്ള മേലാവെയര്‍ ബൌെളില്‍ കിട്ടിയ രണ്ടു സ്കൂപ്പ് ഐസ്ക്രീം വാങ്ങിയപ്പോള്‍ മാറ്റാവുന്ന അഞ്ചു കറന്‍സി കൊടുത്ത എനിക്കും അതു തന്നെ കിട്ടി. അതായതു ഞാന്‍ കൊടുത്തതു 250 രൂപ. നാട്ടുകാര്‍ കൊടുക്കുന്നതു 10 രൂപ. (മാറ്റാവുന്ന ഒരു കറന്‍സിക്ക് 25 നാഷനല്‍ പെസോ എന്നാണു നിരക്ക്. പക്ഷേ, വിദേശികള്‍ക്കു പെസോയിലേക്കു മാറ്റാന്‍ പറ്റില്ല.) ഞങ്ങള്‍ രണ്ടുപേരൂടെയും ഐസ്ക്രീമിനു ചോക്ക്ലറ്റിന്റെ സ്വാദായിരുന്നു. അന്നു മറ്റു സ്വാദുകളുള്ള ഐസ്ക്രീം കൊപ്പെലിയയില്‍ ലഭ്യമല്ലായിരുന്നു.
ഐസ്ക്രീം മാത്രമല്ല, വിപ്ലവം കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍ ഫിദല്‍ ഒട്ടുമിക്ക കാര്യങ്ങളും ദേശസാല്‍ക്കരിച്ചു. എന്നിട്ടു സബ്സിഡി നല്‍കി അവയില്‍നിന്നുള്ള സേവനം വിലകുറച്ചു നാട്ടുകാര്‍ക്കു ലഭ്യമാക്കി. ഐസ്ക്രീം പോലെ മറ്റൊരു ഉദാഹരണം തലമുടി വെട്ടലാണ്. എല്ലാ ബാര്‍ബര്‍മാരും അടുത്തകാലംവരെ സര്‍ക്കാര്‍ ഉദ്യോഗസ്ഥരായിരുന്നു. രണ്ടു പെസോ കൊടുത്താല്‍ ഏതു ക്യൂബക്കാരനും മുടി വെട്ടിക്കിട്ടും.
ക്യൂബയുടെ മാനവവികസന സൂചിക വികസിതരാജ്യങ്ങള്‍ക്ക് ഒപ്പമെത്തിച്ചു. ആരോഗ്യരംഗത്തെ എല്ലാ സേവനങ്ങളും ജനങ്ങള്‍ക്കു കാശൊന്നും കൊടുക്കാതെ ലഭിക്കുന്നു. ഇതു ഹൃദയശസ്ത്രക്രിയ തൊട്ടു ജലദോഷം വരെയുള്ള രോഗങ്ങള്‍ക്കു ബാധകമാണ്. കുട്ടികളുടെ പല്ലു കമ്പിയിടുന്നതു വരെ ക്യൂബയില്‍ സൌജന്യമാണ്.
അതുപോലെ തന്നെ ക്യൂബയിലെ വിദ്യാഭ്യാസരംഗവും. കാലത്ത് എട്ടുമണിമുതല്‍ വൈകുന്നേരം നാലുമണിവരെ ക്യൂബയിലെ റോഡുകളില്‍ അഞ്ചു വയസ്സിനു മേലുള്ള കുട്ടികളെ കാണില്ല. അവര്‍ പഠിക്കുകയാണ്. എല്ലാവര്‍ക്കും സൌജന്യമായ യൂണിഫോം 'ക്യൂബയെ ഞാനൊരു വലിയ സ്കൂളാക്കി മാറ്റും- ഫിദല്‍ ഭരണം പിടിച്ചെടുത്തതിനുശേഷം രാജ്യത്തിനു നല്‍കിയ വാഗ്ദാനം നിറവേറ്റിയിരി ക്കുന്നു. ക്യൂബയിലെ ശരാശരി ശമ്പളം മാറ്റാവുന്ന 25 കറന്‍സിയാണ്. അതായത് ഏതാണ്ട് 1250 രൂപ. മിടുക്കരായ ഡോക്ടര്‍മാര്‍ക്കു കിട്ടുന്നതു മാറ്റാവുന്ന 30 കറന്‍സിക്കു തുല്യമായ പെസോകള്‍. ഇൌ ശമ്പളവുംവച്ച് അവര്‍ എങ്ങനെ ജീവിക്കുന്നു?
നേരത്തേ പറഞ്ഞപോലെ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും ആരോഗ്യരക്ഷയ്ക്കും ചെലവു ക്യൂബക്കാര്‍ക്കില്ല. പാല്‍, റൊട്ടി, മല്‍സ്യം തുടങ്ങിയ നിത്യോപയോഗ സാധനങ്ങളുടെ ഒരു കിറ്റ് റേഷനായി കിട്ടും. ക്യൂബക്കാരനെ പട്ടിണിയില്‍ നിന്നു മോചിപ്പിക്കാന്‍ കൊണ്ടുവന്ന റേഷന്‍ കാര്‍ഡ് ഇപ്പോഴും അറിയുന്നതു ലിബ്രെറ്റൊ എന്ന പേരിലാണ്. സ്വാതന്ത്യ്രം എന്നര്‍ഥം. 1960ല്‍ ഫിദല്‍ ആദ്യമായി റേഷനിങ് കൊണ്ടുവന്നപ്പോള്‍ ഇട്ട പേരാണ്. ഗതാഗതവും വളരെ ചെലവു കുറഞ്ഞതാണ്. പിന്നെ ഐസ്ക്രീം തിന്നുന്നതു തൊട്ടു തലമുടി വെട്ടിക്കുന്നതുവരെ കുറച്ചു കാശിനു നടക്കും. കളികള്‍ നടക്കുന്ന മിക്കവാറും സ്റ്റേഡിയങ്ങള്‍ കാണികള്‍ക്കു സൌജന്യമായി പ്രവേശനം അനുവദിച്ചിരിക്കുന്നു. (ക്യൂബയെ ഒരു വലിയ സ്പോര്‍ട്ടിങ് രാജ്യമാക്കുന്നതില്‍ ഇൌ തീരുമാനം വഹിച്ച പങ്കു ചെറുതല്ല). സിനിമാ ടിക്കറ്റിനും റമ്മിനും വിലക്കുറവ്. നികുതി കാര്യമായി ഇല്ല. താമസസൌകര്യം അത്ര സുലഭമല്ല; രണ്ടുംമൂന്നും തലമുറകള്‍ ഒരു കൂരയ്ക്കു താഴെ ജീവിക്കുന്നതു കാണാം.
വിപ്ലവത്തിന്റെ സോഷ്യലിസ്റ്റ് ആദര്‍ശങ്ങള്‍ നടപ്പാക്കാന്‍ ക്യൂബ ശ്രമിച്ചു. അതില്‍ കുറെയൊക്കെ വിജയം കണ്ടെത്താനും പറ്റി. ഉല്‍പാദനച്ചെലവുമായി വലിയ ബന്ധമില്ലാത്ത രീതിയില്‍ വിലയിട്ടു സാമഗ്രികള്‍ എല്ലാവര്‍ക്കും എത്തിക്കുന്നതിനു വമ്പിച്ച സബ്സിഡികളുടെ ആവശ്യമുണ്ട്. അതിനു വന്‍തോതില്‍ വരവ് ആവശ്യമാണ്.
ആഗോള കമ്പോളത്തില്‍ പഞ്ചസാരയുടെ വില ഇടിഞ്ഞതിനുശേഷം ക്യൂബന്‍ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയുടെ മുഖ്യവരുമാനം വിനോദസഞ്ചാരമാ ണ്. അതു കഴിഞ്ഞാല്‍ ബയോടെക്നോളജി (ഇൌ രംഗത്ത് ഇന്ത്യ ക്യൂബയെ സഹായിക്കുന്നു. ബയോകോണ്‍ കമ്പനി ക്യാന്‍സര്‍ വാക്സിന്‍ ഉണ്ടാക്കാന്‍ ക്യൂബയുമായി സഹകരിക്കുന്നുണ്ട്. വൈദ്യശാസ്ത്രം, നിക്കല്‍ ഖനികള്‍, ഫാര്‍മസ്യൂട്ടിക്കല്‍സ് എന്നിവയാണ്. 2008-09ലെ ആഗോളമാന്ദ്യം തുടങ്ങിയതിനുശേഷം ക്യൂബ പിടിച്ചുനിന്നതു വെനസ്വേലയില്‍ നിന്നുള്ള എണ്ണകൊണ്ടാണ്. അതിനുപകരം ക്യൂബ അവര്‍ക്കു വൈദ്യസഹായം നല്‍കുന്നു. ലാറ്റിന്‍ അമേരിക്ക പൊതുവേ ചുവന്നതും ക്യൂബയ്ക്കു സഹായകരമായിട്ടുണ്ട്.
ഏറ്റവും വലിയ പ്രശ്നം രാജ്യത്തിന്റെ അകത്ത് ഉല്‍പാദനക്ഷമത കുറഞ്ഞുവെന്നതാണ്. ബാര്‍ബര്‍ മുതല്‍ കൃഷിക്കാരന്‍വരെ സര്‍ക്കാരില്‍നിന്നു വേതനം പറ്റുമ്പോള്‍ അവരില്‍ പലരും കാലത്തു ഹാജര്‍വച്ചു സ്ഥലം കാലിയാക്കുന്നു. അവരില്‍ പലരും ഉച്ചയ്ക്കു തിരിച്ചെത്തുന്നത് ഉച്ചഭക്ഷണം സൌജന്യമായതുകൊണ്ടാണ്. ക്യൂബയ്ക്കു കിട്ടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ വരുമാനം 1.7 ബില്യണ്‍ യുഎസ് ഡോളര്‍ (ഏതാണ്ട് 7480 കോടി രൂപ) വിനോദസഞ്ചാരത്തില്‍ നിന്നാണ്. അത് അങ്ങനെ തന്നെ ചെലവാകുന്നതു ഭക്ഷണസാധനങ്ങള്‍ ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നതിനാണ്. ക്യൂബയുടെ ആവശ്യത്തിന്റെ പകുതി ഭക്ഷണം പുറത്തുനിന്നാണു വരുന്നത്.
ഇൌ സാമ്പത്തിക പ്രശ്നത്തെ റൌളിന്റെ സര്‍ക്കാര്‍ നേരിടുന്നതു ഇതിനുമുന്‍പു കാണിക്കാത്ത യാഥാര്‍ഥ്യബോധത്തോടു കൂടിയാണ്.
അമേരിക്കയുടെ ഉപരോധം മാത്രമല്ല, ക്യൂബയുടെ എല്ലാ പ്രശ്നങ്ങള്‍ക്കും കാരണം എന്നു മനസ്സിലാക്കിയ ഭരണകൂടം പ്രശ്നങ്ങളെ രണ്ടു രീതിയിലാണു നേരിടുന്നത്. ഒന്നാമതായി ഭരണത്തിന്റെ ദുര്‍മേദസ്സ് കുറയ്ക്കുക. അതായതു ജോലിക്ക് ആവശ്യമില്ലാത്തവരെ പുറത്താക്കുക. രണ്ടാമത്തേതു അനാവശ്യമായ രംഗങ്ങളില്‍നിന്നു സര്‍ക്കാര്‍ പിന്‍വലിയുക. ഇതില്‍ രണ്ടാമത്തേതിന്റെ ഭാഗമായി ബാര്‍ബര്‍ പണി, ടാക്സി ഒാടിക്കല്‍ തുടങ്ങി ചില രംഗങ്ങളില്‍നിന്നു പൊതുമേഖല കഴിഞ്ഞകൊല്ലം തന്നെ ഭാഗികമായി പിന്‍വാങ്ങിയിരുന്നു.
ഉപമന്യു ചാറ്റര്‍ജിയുടെ 'മാമറീസ് ഒാഫ് സ്റ്റേറ്റ് (രാജ്യത്തിന്റെ സ്തനങ്ങള്‍) എന്ന നോവലിന്റെ ശീര്‍ഷകത്തിന്റെ അര്‍ഥം ഒരു മിന്നല്‍പ്പിണര്‍ പോലെ എനിക്കു മനസ്സിലായതു ഹവാനയില്‍ നിന്നു മൂന്നു മണിക്കൂര്‍ ദൂരമുള്ള വരഡോര ബീച്ചില്‍ പോയപ്പോഴാണ്. വളരെ നീളമുള്ള ക്യൂബയിലെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ ഇൌ ബീച്ചില്‍ ഞാന്‍ പോയ ദിവസം കാലത്തു 11 മണിക്കുതന്നെ കുറെ ആളുകളുണ്ടായിരുന്നു.ഇവരൊക്കെ വിദേശികളാണോ എന്ന ചോദ്യത്തിനു ടാക്സി ഡ്രൈവര്‍ കിറി കോട്ടിക്കൊണ്ടു പറഞ്ഞു: 'അല്ല. ഇവരില്‍ മിക്കവരും സര്‍ക്കാര്‍ മേഖലയിലെ ജോലിക്കാരാണ്. അന്ന് ഒഴിവുദിവസമല്ലല്ലോ എന്നു ഞാന്‍ പറഞ്ഞപ്പോള്‍, ഇവര്‍ക്ക് അതൊന്നും ബാധകമല്ലെന്ന് അയാള്‍ പറഞ്ഞു. നിരയായി ബീച്ചിലെ വെളുത്ത കട്ടിലുകളിലും നിലത്തു വിരിച്ച ടര്‍ക്കി ടവലുകളിലും കിടക്കുന്ന അര്‍ധനഗ്നദേഹങ്ങള്‍ കണ്ണടച്ച് ഭരണകൂടത്തിന്റെ അകിടു നുണയുന്നുണ്ടായിരുന്നു.
ഭരണകൂടത്തിന്റെ പല തലങ്ങളിലുമുള്ള കെടുകാര്യസ്ഥത തികച്ചും സത്യസന്ധമായ രീതിയിലാണു സര്‍ക്കാര്‍ രേഖകളില്‍ പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്. 'ഇപ്പോള്‍ സര്‍ക്കാര്‍ 1.5 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ (ഏതാണ്ട് 6600 കോടിരൂപ) ഭക്ഷണ ഇറക്കുമതിക്കായി ചെലവഴിക്കുന്നു. അതേസമയം, രാജ്യത്തിലെ 50% കൃഷിയുക്തമായ ഭൂമി തരിശായി കിടക്കുന്നു. അതേ രേഖ മറ്റൊരിടത്തു പറയുന്നു: 'ഇപ്പോള്‍ പല ഫാക്ടറികളിലും തൊഴിലാളികളെക്കാള്‍ കൂടുതല്‍ സെക്യൂരിറ്റി ഗാര്‍ഡുകളാണ്.
രാജ്യത്തിലെ പ്രസിദ്ധമായ ആരോഗ്യരംഗത്തു കാര്യക്ഷമത കുറഞ്ഞതിനെപ്പറ്റി പാര്‍ട്ടി മുഖപത്രത്തില്‍ വന്ന ഒരു ലേഖനത്തില്‍ ദീര്‍ഘമായി പ്രതിപാദിക്കുന്നു: 'ആരോഗ്യരംഗത്തു 2000ല്‍ മാറ്റാവുന്ന 12.1 കോടി കറന്‍സി ചെലവഴിച്ചപ്പോള്‍ 2009ല്‍ 2470 കോടി കറന്‍സിയാണു ചെലവിട്ടിരിക്കുന്നത്. എന്നാല്‍ ആരോഗ്യത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ജനന-മരണ നിരക്കുകള്‍ തുടങ്ങിയവയില്‍ ഇൌ ഉൌതിവീര്‍പ്പിക്കപ്പെട്ട ചെലവിനെ ന്യായീകരിക്കുന്ന രീതിയില്‍ വലിയ മാറ്റമൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ല.
ക്യൂബയുടെ അഭിമാനമായ ആരോഗ്യരംഗത്തു നടക്കുന്ന ശോഷണത്തെക്കുറിച്ചു സങ്കടകരമായ വിവരങ്ങള്‍ ഹവാന പ്രവിശ്യയിലെ ചില പഠനങ്ങള്‍ പുറത്തുവിടുന്നു. രാജ്യത്തെ ആരോഗ്യരംഗം വിഭജിച്ചിട്ടുള്ളത് ഏറ്റവും മുകളില്‍ ആശുപത്രികള്‍, പിന്നെ പോളി ക്ളിനിക്കുകള്‍, അതിനു താഴെ മെഡിക്കല്‍ പ്രാക്ടീസ്, ഗര്‍ഭാശുപത്രികള്‍, ലാബ്, സേവനങ്ങള്‍, പിന്നെ ആംബുലന്‍സ് ബേസുകള്‍ എന്നിങ്ങനെയാണ്.ഇവയില്‍ പലതിലും രോഗികള്‍ തന്നെയില്ല. ചില ആശുപത്രികളില്‍ അഞ്ചു ബെഡുകളേയുള്ളൂ. ജോലിക്കാര്‍ 20 പേര്‍. 30 ജോലിക്കാരുള്ള ഒരു ആംബുലന്‍സ് ബേസില്‍ ഒറ്റവണ്ടിയേ ഉള്ളൂ. ഉല്‍പാദനക്ഷമത കൂട്ടാന്‍ പലതും അടച്ചുപൂട്ടാനോ അടുത്തുള്ള വലിയ സ്ഥാപനങ്ങളുമായി കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കാനോ സര്‍ക്കാര്‍ തയാറാകുന്നു.
വന്‍തോതിലുള്ള പിരിച്ചുവിടലുകള്‍ക്കു നാന്ദിയായി തൊഴിലിടങ്ങളില്‍ ബോധവല്‍ക്കരണം നടത്താന്‍ യൂണിയനുകളെയും കമ്യൂണിസ്റ്റ് പാര്‍ട്ടി കാഡറിനെയും യുവ കമ്യൂണിസ്റ്റ് സംഘടനകളെയും സര്‍ക്കാര്‍ ആഹ്വാനം ചെയ്യുന്നു. 'നമ്മുടെ നാട് സാമ്രാജ്യത്വത്തിന്റെ സാമ്പത്തികയുദ്ധവും അതിന്റെ ഭാഗമായ ക്രൂരമായ ഉപരോധവും നേരിട്ടു. സോവിയറ്റ് സഖ്യത്തിന്റെ മരണം ഉളവാക്കിയ ഫലങ്ങളും നമ്മള്‍ തരണം ചെയ്തു... കഴിഞ്ഞ 20 വര്‍ഷമായി നമ്മള്‍ കടുത്ത ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ നേരിട്ടു... നമ്മുടെ ലക്ഷ്യം വിപ്ലവത്തിന്റെ ഫലങ്ങള്‍ നഷ്ടപ്പെടാതെ സൂക്ഷിക്കുക എന്നതാണ്. നമ്മുടെ സാമൂഹികനയം ലോകത്തിനു മാതൃകയാണ്. പക്ഷേ, ഉല്‍പാദനക്ഷമത അതിനൊപ്പം വളര്‍ന്നിട്ടില്ല.
ഉല്‍പാദനക്ഷമത എങ്ങനെ വര്‍ധിപ്പിക്കും? സര്‍ക്കാരിന്റെ നയംഇതാണ്. '80% തൊഴിലാളികള്‍ ഉല്‍പാദനവുമായി നേരിട്ടു ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കണം. ഇതു നടപ്പാക്കാന്‍ റോസ്റ്ററുകളില്‍ ഉൌതി വീര്‍പ്പിക്കപ്പെട്ട തൊഴിലാളി സംഖ്യ വെട്ടിക്കുറയ്ക്കണം.ഹവാനയിലെ എന്റെ താമസത്തിനിടയില്‍ ഞാനും ഫ്രെഡിയും പിന്നെയും പിന്നെയും കൊപ്പെലിയയില്‍ ഐസ്ക്രീം കഴിക്കാന്‍ പോയി. 'അടുത്ത തവണ വരുമ്പോള്‍ ഇതിവിടെ കണ്ടില്ലെങ്കിലോ?- ഫ്രെഡി ചോദിച്ചു. അവിടെനിന്ന് ഐസ്ക്രീം വാങ്ങിക്കഴിഞ്ഞാല്‍ ചെറുപ്പക്കാര്‍ തൊട്ടടുത്തുള്ള പാര്‍ക്കില്‍ പോയി അതു നുണഞ്ഞുകൊണ്ടു പുസ്തകം വായിക്കുക യോ സാഹിത്യം രചിക്കുകയോ ചിത്രം വരയ്ക്കുകയോ ഗഹനമായ വിഷയങ്ങളില്‍ ചര്‍ച്ച നടത്തുകയോ ചെയ്യുന്നു. ഭരണകൂടത്തിന്റെ അകിടു ചുരത്തുന്ന ഐസ്ക്രീം നിലച്ചുപോയാല്‍ ഇൌ യുവതലമുറ പിന്നെ എന്തുചെയ്യും?
(തുടരും)
